- Nederland.TVJongeren.TVNederland.TVSpelletjes.TV
- Amusement.TVKennis.TVNieuws.TVSporten.TV
- Beurs.TVKinderen.TVOndernemen.TVTalentenjacht.TV
- Cultuur.TVKook.TVOnrecht.TVVaartuig.TV
- Formule1.TVLachen.TVOranje.TVVerkiezing.TV
- Gamen.TVMensen.TVPolitiek.TVVoertuig.TV
- Geloof.TVMode.TVReis.TVVoetbal.TV
- Gezondheid.TVMuziek.TVSerie.TVWeer.TV
- Informatief.TVNatuur.TVSpeelfilm.TVWoon.TV
De Boeddhistische Blik - Alle afleveringen
De cijfers in economie representeren al lang niet meer onze dagelijkse werkelijkheid. Er gaat steeds meer geld om in de financiële markten, terwijl de ongelijkheid toeneemt. Wat is hier aan de hand? Hoe kunnen we ons ontworstelen aan de onbegrijpelijke getallen en formules die ons wordt voorspiegeld als economie? Jan Bor, filosoof en zenbeoefenaar, gaat op onderzoek uit hoe het vertrouwen op cijfers en kwantificering van de maatschappij ons leven bepaalt en hoe we anders naar de werkelijkheid kunnen kijken.
Eén van de struikelblokken die bij vernieuwing van het onderwijs steeds weer in de weg lijken te staan zijn toetsen. Wat zeggen deze toetsresultaten werkelijk over de ontwikkeling van onze kinderen? En wat zijn de negatieve gevolgen? Jan Bor, filosoof en zen-beoefenaar, gaat op onderzoek uit hoe het vertrouwen op cijfers en kwantificering van de maatschappij ons leven bepaalt en hoe we anders naar de werkelijkheid kunnen kijken.
In het Westen wordt de dood beschouwd als iets definitiefs. Maar een bijzonder Tibetaans fenomeen toont aan dat de grens tussen leven en dood soms helemaal niet zo duidelijk is. In tukdam sterven boeddhisten op gecontroleerde manier in meditatie en blijven vaak rechtop zitten. Het lichaam vertoont dagenlang geen tekenen van verval. Vanuit het Tibetaans-boeddhistisch standpunt is de persoon nog niet overleden, het bewustzijn is aanwezig en behoedt het lichaam voor ontbinding. De film volgt het allereerste wetenschappelijke onderzoek naar tukdam, dat geleid wordt door Richard Davidson, neurowetenschapper van de Universiteit van Wisconsin.
We leven in een tijd van onzekerheid en hebben behoefte aan duidelijkheid. Filmmaker Pat van Boeckel onderzoekt hoe een houding van niet-weten ons kan helpen de wereld van nu tegemoet te treden. Hij spreekt een jonge actrice, wier loopbaan door de lockdown abrupt stopte, en een kunstenares, wier leven en kunst door ziekte een andere wending nam. En hij zoekt naar antwoorden bij een dichter, die het onbeschrijfelijke toch in woorden probeert te vangen. Hun overgave aan een niet-weten tegenover een soms frustrerende realiteit, leidde tot onverwachte inspiratie en nieuwe mogelijkheden.
Documentaire die een inkijk geeft in de vriendschap tussen de Dalai Lama en Desmond Tutu. De Nobelprijswinnaars vonden elkaar in hun gezamenlijk doel: laten zien hoe je geluk kan vinden in moeilijke tijden. Een indrukwekkend beeld van hun vijfdaagse ontmoeting in Dharamsala in India.
Jeppe, oprichter van een opvanghuis voor verslaafden, probeert met zijn opvanghuis anderen te inspireren om af te kicken en hun leven ter hand te nemen nadat hij zelf afhankelijkheid van drugs en een tirannieke sekteleider heeft overwonnen. Geïnspireerd door het boeddhisme moedigt hij de bewoners aan intensief zelfonderzoek te doen en zowel lijden als geluk als onlosmakelijke onderdelen van het leven te zien. Alleen door de lows in de ogen te kijken, kunnen de highs er ook zijn, wat betekent: je leven met alle tegenstrijdigheden en veelkleurigheid waarderen; hier en nu, zonder verdoving.
De waterkwaliteit van onze rivieren loopt wereldwijd achteruit. Reden voor ecologe Li An Phoa om zich in te zetten voor een wereld met drinkbare rivieren, want als onze rivieren weer drinkbaar zijn, zijn onze ecosystemen weer in balans. Li An loopt van de bron van de Maas in Frankrijk naar de monding in de Noordzee. Tijdens deze 1000 kilometer voettocht vraagt Li An aandacht voor wat haar levensmissie is geworden. Onderweg spreekt ze met boeren en burgemeesters, vissers en omwonenden, ondernemers en onderzoekers over de kwaliteit van het Maaswater en de structurele oorzaken van de vervuiling.
De waterkwaliteit van onze rivieren loopt wereldwijd achteruit. Reden voor ecologe Li An Phoa om zich in te zetten voor een wereld met drinkbare rivieren, want als onze rivieren weer drinkbaar zijn, zijn onze ecosystemen weer in balans. Li An loopt van de bron van de Maas in Frankrijk naar de monding in de Noordzee. Tijdens deze 1000 kilometer voettocht vraagt Li An aandacht voor wat haar levensmissie is geworden. Onderweg spreekt ze met boeren en burgemeesters, vissers en omwonenden, ondernemers en onderzoekers over de kwaliteit van het Maaswater en de structurele oorzaken van de vervuiling.
De waterkwaliteit van onze rivieren loopt wereldwijd achteruit. Reden voor ecologe Li An Phoa om zich in te zetten voor een wereld met drinkbare rivieren, want als onze rivieren weer drinkbaar zijn, zijn onze ecosystemen weer in balans. Li An loopt van de bron van de Maas in Frankrijk naar de monding in de Noordzee. Tijdens deze 1000 kilometer voettocht vraagt Li An aandacht voor wat haar levensmissie is geworden. Onderweg spreekt ze met boeren en burgemeesters, vissers en omwonenden, ondernemers en onderzoekers over de kwaliteit van het Maaswater en de structurele oorzaken van de vervuiling.
Tweeluik over de impact en betekenis van de relatie tussen moeder en dochter. Nadat filmmaakster Sarah Marijnissen haar relatie na 29 jaar verbreekt, probeert ze inzicht te krijgen in hoe de moederband haar als kind heeft gevormd en hoe dat effect heeft gehad op haar vermogen tot intieme relaties. Hoewel Sarahs moeder zeventien jaar geleden is overleden, blijkt haar invloed nog steeds in haar leven door te spelen. In een persoonlijke zoektocht gaat Sarah Marijnissen in gesprek met dochters die ook de urgentie voelden om het beeld dat ze als kind over hun moeder vormden met 'volwassen' ogen opnieuw te bekijken.
Jan Bor ontdekt hoopvolle ontwikkelingen voor de grote problemen waar we voor staan. Zelfkennis geeft de kans tot innerlijke revolutie. Als we werkelijk beseffen wat voor wezens we zijn, zijn we misschien in staat om de wereld ten goede te veranderen. Jan Bor bespreekt het gedachtegoed van de 17e eeuwse verlichtingsdenker Spinoza, voor wie autonomie een wezenlijk onderdeel van de democratie is. Ook legt hij aan de hand van Mondriaan uit hoe kunst ons anders naar de werkelijkheid kan laten kijken.
Als we het natuurlijk evenwicht van onze aarde kunnen verstoren, dan zouden we dat toch ook weer kunnen herstellen? De meeste mensen denken dat de gevolgen van klimaatverandering zo groot zijn, dat zij er als individu toch niets meer aan kunnen doen. Men vervalt in lethargie en ziet lijdzaam toe hoe de aarde opwarmt. Maar we zijn onlosmakelijk verbonden met alles om ons heen. Inzicht in de samenhang van planeet, natuur en bewoners kan ons aanmoedigen verantwoordelijkheid voor de situatie te nemen.
In het westen is onze individuele vrijheid heilig en gewaarborgd. Maar is dat nog wel zo in onze gedigitaliseerde samenleving? Opslaan van onze identiteitsgegevens, big data en algoritmes zijn steeds vaker de instrumenten van een verdienmodel. Wij wanen ons vrij op internet, maar worden onbewust beïnvloed door een kapitalistische ideologie. Hoe behouden wij onze vrijheid in deze digitale wereld?
De vraag 'Wie ben ik?' staat centraal, zoals ook in iedere filosofie en wijsbegeerte. Een vraag die Socrates en de oude zenboeddhisten al bezig hield. Waarom is die vraag juist nu zo belangrijk? Omdat het denken over deze vraag een opening biedt naar een beter begrip van het menselijk bestaan en de wereld waarin wij leven. Als we de relatie tot onszelf begrijpen, blijkt het mogelijk om anders naar schijnbaar onoplosbare wereldproblemen te kijken en dichter bij een oplossing ervan te komen.
De jongeren gaan in gesprek met Tina Rahimy over hoe je iets ervaart wat je niet kunt grijpen. Bestaat er een wereld buiten de taal? We gaan op zoek naar verbinding met dat wat we niet kunnen benoemen. Door het omarmen van onzekerheid, van twijfel en door het gebruiken van aandacht.
De jongeren gaan in gesprek met Shalini Sinha over hoe je de wereld verandert. Het boeddhisme helpt ons de dingen te zien voor wat ze zijn. Hoe kun je door aandacht te richten op je kwaliteiten, in plaats van op je ego, de wereld veranderen?
De jongeren gaan in gesprek met Hadeer Aboelnagah over hoe je je tot andermans religie verhoudt. Oordelen en vooroordelen over de islam zijn er in overvloed, maar vaak komen die voort uit onwetendheid. Wat kun je leren van en over de islam wanneer je je daarvoor openstelt?
De jongeren gaan in gesprek met Peter D. Herschock over: Hoe gaan we globale uitdagingen aan? Richt je aandacht tot anderen en tot je omgeving. Door écht aanwezig te zijn kan je verandering teweegbrengen. Met het boeddhisme voor een betere wereld.
Film over de diepe kloof tussen vader en zoon in een Bhutaans gezin, waar de tegengestelde verlangens van twee generaties met elkaar botsen. In een afgelegen dorp in de Himalaya draagt de vader volgens een eeuwenlange familietraditie de zorg voor een boeddhistische tempel. De vader wil deze familietraditie voortzetten en de zorg van het klooster aan zijn zoon Gyembo overdragen, maar zijn zoon Gyembo heeft het daar moeilijk mee. Hij houdt van voetbal, zijn smartphone en is nieuwsgierig naar meisjes. Zijn vader wil dat hij een gedegen boeddhistische opleiding in een jongensklooster gaat volgen, maar het celibaat trekt Gyembo niet. De vader geeft zich niet gewonnen en probeert zijn zoon te overtuigen van de voordelen om monnik te worden. Zo zou het goed voor zijn karma en dat van de familie zijn. Maar wat de vader wellicht nog sterker drijft is dat als hij geen opvolger levert, de tempel in handen van anderen komt, waarmee de sociale status van het gezin verloren zou gaan. Een lastige keuze voor Gyembo, die klem zit tussen gehoor geven aan het verlangen van zijn vader en zijn zus Tashi, die hem aanmoedigt zijn hart te volgen.
Het Tibetaanse boeddhisme kent veel verschijningen, maar de traditie van Milarepa spreekt wel het meest tot de verbeelding. Dit zijn de yogi's hoog in de Himalaya, die vaak jarenlang, onder barre omstandigheden en in totale afzondering, hun meditatie doen. Lama Govinda (Pooh, 1962) is zo'n kluizenaar, en we volgen hem wanneer hij na twintig jaar retreat zijn grot verlaat om zich onder de mensen te begeven. Documentairemaker Jaap Verhoeven is geraakt door de eenvoud en zorgeloosheid van lama Govinda, maar valt tijdens het draaien van dit portret ook van de ene in de andere verbazing. Zo blijkt lama Govinda erg te houden van dans en zang. Hij laat geen mogelijkheid onbenut om te dansen en te zingen met de dorpelingen uit de omgeving, die hem als een heilige vereren. Ook in zijn geboortedorp Pooh wordt hij op handen gedragen. Lama Govinda geeft letterlijk alles op om Milarepa's pad naar verlichting te volgen, en zo tot diepe levensinzichten te komen. Lama Govinda zingt door het weidse en hoge berglandschap wanneer we terugkeren naar zijn berghut voor zijn volgende retreat. Daar aangekomen vertelt hij hoe hij de winters overleeft en over zijn inspiratie om dit moeilijke pad te volgen. De ontmoeting met hem roept voor westerlingen veel vragen op, niet alleen over hem, maar ook over ons eigen leven, dat immers gebaseerd is op het bereiken van sociaal, financieel en fysiek comfort, juist al die dingen die lama Govinda achter zich liet. Maar wat zocht hij dan? Wat is het resultaat van al die jaren beoefening? En wat kunnen wij daarvan leren en begrijpen? Een prachtige documentaire over een verdwijnende traditie.
Wie staat er op voor het behoud van de aarde? We volgen de klimaatactivisten Vishal, Karim en Satya van de beweging Extinction Rebellion in Engeland tijdens een belegering van het business district in Londen. In poëtische brieven geeft Satya uiting aan haar zorgen en liefde voor de aarde, die als een rode draad door de film verweven zijn. De hoofdpersonages zijn intrigerende mensen die in al hun menselijkheid een beeld geven van wat het betekent om op een betrokken manier in het leven te staan, waardoor ze zich aansluiten bij de vreedzame beweging Extinction Rebellion. Ze zijn bereid daarin ver te gaan. Zo lijmen ze zich vast aan gebouwen, het asfalt en elkaar. Ze blokkeren wegen en pleinen, en leggen het financiële- en bestuurscentrum van Londen plat. Ze offeren zelfs in sommige gevallen hun glansrijke carrière op, in het streven een ander bewustzijn en samenleving te creëren waarin gemeenschap, verbondenheid en compassie leidend zijn. Wie zijn deze radicale activisten? Hoe ver willen ze gaan? Karim, een van de activisten in de film, zegt: 'Ik ben bereid de confrontatie aan te gaan met de overheid en met andere krachten die veel groter zijn dan mezelf. Ik ben bereid alles op te geven, inclusief mijn vrijheid, om het leven en alle wezens op onze mooie aarde te beschermen. Dat zal ik doen!' De maker filmt de demonstratie, de weerstand aan kritiek en de herhaalde waarschuwingen die de demonstranten van politie en omstanders over zich heen krijgen van nabij. Vraag is: Hebben deze geweldloze acties het gewenste resultaat? Helpt het onze aarde te beschermen?
Hoe om te gaan met slecht nieuws? Al jaren horen we over welke ontwikkelingen het leven op aarde bedreigen. Nucleaire rampen, klimaatverandering, economische recessie, de lijst is lang. De huidige uitbraak van de Covid 19-pandemie is opnieuw het bewijs hoe kwetsbaar het leven is. Hoe kunnen we meer grip krijgen op de wereld waarin we leven? Widening circles is het inspirerende verhaal van de 91-jarige Amerikaanse milieuactiviste Joanna Macy, die een methode heeft ontwikkeld hoe we de soms pijnlijke werkelijkheid onder ogen kunnen zien. In slecht nieuws schuilt immers het gevaar dat mensen in ontkenning, verlamming en depressiviteit schieten, terwijl actie en engagement vaak juist zo noodzakelijk zijn. 'The work that reconnects' is een methode die inmiddels in veel landen wordt toegepast en niet alleen door milieuactivisten. Het blijkt een manier te zijn om te leren leven in een bedreigde wereld. Met de huidige coronacrisis is de documentaire uit 2016 opnieuw actueel. We maken kennis met verschillende mensen, die ieder op hun eigen manier 'The work that reconnects' in hun leven en werk toepassen.
Etty Hillesum werd postuum beroemd na de publicatie van haar oorlogsdagboek. Hoe komt het dat de woorden van deze joodse vrouw, die al meer dan 75 jaar geleden in Auschwitz is vermoord, nu nog zoveel mensen inspireert? De documentaire volgt de joods-Israëlische Emma en de Palestijnse Dina, die samen, geraakt door het dagboek van Etty Hillesum, een vredesproject in Israël en de bezette gebieden zijn gestart. Aan de hand van korte fragmenten uit Etty's dagboek hebben zij een kaartspel ontwikkeld dat zij gebruiken bij Palestijnse en Israëlische groepsbijeenkomsten. De persoonlijke zoektocht van Etty Hillesum naar een leven zonder haat resoneert op indringende wijze bij de bezoekers van deze bijeenkomsten, die soms de hoop en een uitzicht op vrede allang verloren zijn. Als in Westerbork de namen van alle gedeporteerde joden worden voorgelezen, sluiten Emma en Dina zich aan bij een retraite van de Zen Peacemakers.
Film waarin kinderen uit Kopenhagen tien weken lang natuurles krijgen op een verlaten terrein. 47 kinderen krijgen de vrije loop op een verlaten bouwplaats, vlak bij het centrum van Kopenhagen. Het is een verborgen plek in de stad, waar de natuur al een lange tijd haar eigen gang is gegaan. De kinderen gaan tien weken in deze stedelijke jungle naar school en ontdekken zo wat de natuur hen kan leren. Er zijn veel scènes met de kinderen, maar er is ook een stem van de natuur als een doorlopende verteller die vragen stelt: 'Wat betekent het om van de natuur te leren? Wat kun je leren van het voelen van de wind, van de regen en de zon op je huid? Hoe kun je meten wat je in je buik voelde toen je bovenop de langste kastanjeboom zat? Waar vestigt de natuur zich in jou?' De film gaat over leren en over wat we al weten van de natuur, maar door de jaren heen zijn vergeten.
Als oud-punker en een lijf vol tatoeages is de Amerikaanse boeddhistisch leraar Noah Levine geen alledaagse verschijning in de boeddhistische wereld. Als outsider geniet hij al jaren een sterstatus onder jongeren en spreekt hij met zijn stroming Against The Stream een zeer divers publiek aan, die veel boeddhistische tradities niet snel weten te bereiken. Dharma Rebel zou aanvankelijk een film worden over Refuge Recovery, het succesvolle boeddhistische twaalfstappenprogramma dat Noah heeft ontwikkeld om mensen van hun verslaving af te helpen. Door overmatige stress raken veel mensen in de VS tegenwoordig verslaafd aan legale pijnstillers, wat inmiddels is uitgegroeid tot een ware epidemie. Met behulp van meditatie en dharma (de boeddhistische leer) leert Noah zelf als adolescent van zijn verslaving aan alcohol en drugs af te komen, wanneer hij voor de zoveelste keer vast komt te zitten in de gevangenis. Hij transformeert zijn leven van jeugddelinquent naar dat van boeddhistisch leraar. In die rol beïnvloedt hij talloze levens door de onconventionele manier waarop hij mensen door meditatie de waarde van een leven zonder drugs en alcohol leert in te zien. Met zijn meditatiecentra Against the Stream biedt hij in diverse steden medische en spirituele hulp en opvang. Maar de positieve resultaten die Refuge Recovery boekt in het gevecht tegen verslaving komen in een ander licht te staan als op 27 maart 2018 een ex-vriendin van Levine hem beschuldigt van seksueel misbruik. De filmmaakster ziet zich plotseling voor de vraag gesteld of Noah Levine de volgende boeddhistische leraar is die zijn macht misbruikt, na alle andere recente schandalen in boeddhistische kringen. Hoewel de betreffende dame anoniem wil blijven en niet voor de camera verschijnt, brengt de filmmaakster de wendingen in beeld die het verhaal door deze beschuldiging krijgt en welke impact het heeft op het leven van Noah Levine, zijn Against the Stream en Refuge Recovery.
Na veel reorganisaties binnen de politie, kunnen wijkagenten zich door de toegenomen werkdruk soms nog moeilijk verbinden met de problematiek van de mensen uit hun wijk met wie ze dagelijks te maken krijgen. In een sociaal experiment is kunstenaars gevraagd met de wijkagent mee de wijk in te stappen. De vraag is of kunstenaars en vormgevers vanuit hun professie en zienswijze de politie van dienst kunnen zijn en zo disciplines positief en functioneel met elkaar weten te verbinden om problemen op te lossen. De kunstenaars of vormgevers bevragen alles wat ze zien en ervaren. Door samenwerking en analyse van situaties kan het de agent de ogen openen en hem of haar vanuit een ander perspectief naar wijkproblematiek doen kijken. Dit leidt tot agenten die meer in staat zijn om oplossingen buiten hun vaste takenpakket te zien. Daarmee kunnen ze hardnekkige problemen misschien beter aanpakken. Worden de wijkagenten creatiever en meer oplossingsgericht?
Portret van boeddhistisch leraar Varamitra, een Haags schoffie die vindt dat het leven meer moet zijn dan huisje, boompje, beestje en als begin dertiger op zoek is gegaan naar een andere bestemming. Over Varamitra (Theo Alkemade, 1953) valt veel te zeggen, onomstreden is hij niet. Hij heeft zijn stempel op het boeddhisme in Nederland gedrukt. Zonder hem had het boeddhisme maatschappelijk wellicht nog een marginale rol gespeeld. 'Kom van je kussen af' is een van zijn gevleugelde uitspraken, 'ga eens echt wat doen, voor de mensen in je eigen omgeving. Niet voor de mensen in Azië, maar hier in Nederland. Boeddhisme is helemaal niet speciaal, het is gewoon leven in de samenleving, met elkaar en gaat per definitie over het uitreiken naar de ander.' Het boeddhisme een factor laten zijn in onze huidige maatschappij is waar hij zich de afgelopen dertig jaar voor heeft ingezet. Aangemoedigd door voormalig minister van Justitie Hirsch Ballin heeft Varamitra de opdracht op zich genomen de boeddhistische geestelijke verzorging vorm te geven. Sindsdien is er een academische opleiding tot boeddhistisch geestelijk verzorger tot stand gekomen aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en kunnen mensen in de zorg en gedetineerden een beroep doen op de eerste boeddhistische geestelijk verzorgers die Nederland nu rijk is. Binnenkort volgt ook Defensie. Ook is Varamitra als initiator één van de grondleggers van het Boeddhistisch Centrum Haaglanden, een boeddhistische gemeenschap midden in het centrum van Den Haag, met oog voor wat de moderne mens nodig heeft. Hij is een polderboeddhist in hart en nieren. Los van traditie streeft hij een horizontaal boeddhisme na, waarin de leraar niet op een voetstuk wordt gezet. Varamitra, wars van ego en aandacht, liet voor het eerst in zijn leven een camera toe. Regisseur Ulrike Helmer volgt hem gedurende anderhalf jaar in het proces van loslaten.
Praat de Dalai Lama met twee monden? Voor die vraag ziet Adriaan van Dis zich in deze aflevering tijdens zijn zoektocht gesteld. De traditionele Tibetaanse boeddhisten zien in 'His Holiness' een geestelijk leider die de traditie vertegenwoordigt, maar de voorstanders van een modern, werelds boeddhisme kunnen ook bij hem terecht. Van Dis spreekt met vertegenwoordigers van beide richtingen. Vooral het de wereldveroverende mindfulness krijgt aandacht. Niet alleen Van Dis vond er baat bij, deze verfijnde boeddhistische ademhalingstechniek wordt ook gebruikt in de psychiatrie en in gevangenissen. Van Dis, ontsnapt aan de dwangbuis, ademt in en ademt uit tussen de zware jongens.
Zenmeester Thich Nhat Hanh, de monnik die mindfulness naar het westen bracht en in 1967 door Dr. Martin Luther King jr. werd voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Vrede, heeft een revolutionair voorstel om het klimaatprobleem aan te pakken. 'The way out is in', zegt hij. 'De oplossing voor klimaatverandering ligt binnen onszelf'. Zijn uitnodiging is om te stoppen, te stoppen met rennen en eens goed te kijken naar wat er werkelijk aan de hand is. Naar wat onze visies zijn waarop we ons gedrag baseren, hoe onze denkpatronen en onze emoties werken en waarom we klimatologisch in de problemen zijn geraakt. Hij richtte het mindfulnesscentrum Plum Village in Zuid-Frankrijk op, waar mensen tot bezinning kunnen komen, want in stilte zullen we onszelf en de aarde beter gaan begrijpen. In deze documentaire volgen we twee jonge mensen voor wie de weg naar binnen tijdens hun verblijf in Plum Village tot een keerpunt in hun leven leidt. Leonardo, een knappe jonge Braziliaanse bankier, lijkt ogenschijnlijk een succesvol leven te leiden: hij heeft een goedbetaalde baan in hartje Londen, een mooi appartement en een beeldschone vriendin, maar iets knaagt aan hem wanneer hij geconfronteerd wordt met burn-outklachten. De vredesactivist Eddie trekt ten strijde tegen de fracking industrie in zijn geboorteplaats Liverpool. Het betekent het begin van een stressvolle periode in zijn leven, want hoe houd je je vreedzaam staande in een omgeving waar economische belangen lijken te prevaleren boven ecologische belangen? Biedt mindfulness uitkomst?
Intiem portret van de veertiende Dalai Lama naar aanleiding van zijn 80e verjaardag in 2015. Reden voor regisseur Mickey Lemle, die al eerder een film over de Dalai Lama getiteld Compassion in Exile in 1992 maakte, om de camera nogmaals op de geestelijk leider te richten, hetgeen resulteert in een bijzonder, zeer persoonlijk portret. Wat is nu nog echt belangrijk voor Zijne Heiligheid? Hoe denkt hij over de voortdurende confrontatie tussen Tibetanen en China? Welke invloed heeft Zijne Heiligheid op de politiek en op spirituele vraagstukken? Wat zijn de persoonlijke gevoelens over ouder worden en sterven nu hij in de herfst van zijn leven staat? En wat is zijn visie op de prangende vraag of er een vijftiende Dalai Lama zal zijn, of zal hij de laatste Dalai Lama blijven? Regisseur Mickey Lemle mengt materiaal uit zijn eerdere film met nieuwe opnames waarin hij intieme gesprekken met de Dalai Lama en zijn familie voert, alsook met goede vrienden uit zijn nabije cirkel spreekt. Via archiefbeelden gaan we terug naar het verleden: naar de hoopvolle ontmoeting met Mao, tot het moment dat de Dalai Lama besluit in 1959 uit Tibet te vluchten, hetgeen het begin van zijn ballingschap zal markeren. De impact van het boeddhisme en de Dalai Lama op het westen is in de 25 jaar sinds Lemles eerdere film gestegen. In The Last Dalai Lama zien we hoe de Dalai Lama zich nu inzet om met de boeddhistische kennis en technieken over de menselijke geest een maatschappelijke bijdrage te leveren binnen educatie en de geestelijke gezondheidszorg. Leraren van de basisschool in British Columbia passen bijvoorbeeld emotionele intelligentie en geweldloze conflictoplossing toe in hun klassen die op zijn visie gestoeld zijn en hij werkt samen met neuropsychologen en gedragstherapeuten in hoe negatieve emoties zoals woede, haat, jaloezie en afgunst in kaart gebracht kunnen worden en kunnen worden overwonnen.
Jan Bor kijkt kritisch naar onze wens om ons lichaam op te delen in segmenten en cijfers. Bij het Quantified Self Institute bijvoorbeeld, onderzoekt men met geavanceerde apps hoe ieder individu met een persoonlijke database zijn of haar eigen lichaam voortdurend in de gaten kan houden. Jan Bor zoekt naar een andere manier van kijken. Kun je het lichaam niet bijvoorbeeld zien als een netwerk, waar uiteenlopende factoren elkaar beïnvloeden en onderling afhankelijk zijn? Shigehisa Kuriyama schreef The expressiveness of the body, een klassiek geworden boek. Hij bespreekt met Jan Bor hoe de blik op het menselijk lichaam vanaf de Grieken zich heel anders ontwikkelde. In de Oosterse traditie zag men het menselijk lichaam als een microcosmos, waarbij processen zich voltrekken die vergelijkbaar zijn met de planeet. Er zijn zoveel factoren die invloed hebben op het functioneren van je lichaam dat je niet zo gemakkelijk kunt zeggen dat je een kwaal oplost met een doelgericht medicijn. Ook in het westen zijn steeds meer wetenschappers bezig met het ontdekken van een nieuwe blik op de geneeskunst. Meetbaarheid is een belangrijk instrument maar leidt het ook altijd tot de beste beslissingen als zoiets als efficientie gaat meewegen? Arts Emma Bruns zegt: 'Een onderbuiksgevoel kunnen verpleegkundigen niet altijd vatten in de pols of temperatuur of dingen die ze hebben gemeten. Maar de ervaring leert dat het toch vrij goed blijkt te kloppen.'
Portret van de boeddhistische leraar Sey Rinpoche, die hoog in de bergen van de Himalaya boeddhistische tempels bouwt om het geloof van de bewoners in de kleine leefgemeenschappen te versterken. Als kind werd hij herkend als de reïncarnatie van een belangrijke Tibetaanse leraar. Hij trad daarmee automatisch in de voetsporen van zijn voorganger. Inmiddels bezoekt hij vele kloosters en dorpen in de Pangi-vallei van de Himalaya. Hij wordt er op handen gedragen, maar hij moet daar zelf niet veel van hebben. Liever zet Sey Rinpoche zich in voor de bouw van tempels. Uitgangspunt hierbij is dat positieve handelingen een positieve uitwerking hebben. Immers alles in ons leven is vergankelijk, enkel het resultaat van ons handelen blijft. Op uitnodiging van studenten reist Sey Rinpoche naar Amsterdam om les te geven over de ware aard van onze geest. Wanneer hij bij Katwijk over het strand loopt, vergelijkt hij de veranderlijke emoties van onze geest met de golven, die opkomen uit de zee en er dan weer in verdwijnen. Sey Rinpoche: 'Er is geen onderscheid tussen de golven en de diepte van de zee'.
Aan de hand van unieke foto's uit het leven van deze boeddhiste spreekt Sister Chân Không over haar tijd in Vietnam, waar ze als jonge vrouw zich inzette om hongerige kinderen in achterstandswijken te helpen en hoe de oorlog aanleiding werd voor haar vredeswerk. Nadat zij samen met Thay deel heeft genomen aan de Parijse Vredesbespreking over de oorlog in Vietnam, worden ze beiden verbannen uit Vietnam en mogen ze pas na 39 jaar weer terugkeren naar hun geboorteland. Hierop vestigen zij zich in Frankrijk waar ze het eerste kleine retraitecentrum 'Sweet Potatoes' opzetten, maar wanneer dit al snel te klein blijkt, verhuizen ze naar Zuid-Frankrijk waar ze het grote en populaire centrum Plum Village oprichten. Door persoonlijke gesprekken en de vertolking van een prachtig lied geeft de film een unieke kijk op het leven van deze non. Ook wordt de connectie met Holland belicht waar veel families Vietnamese wezen in de jaren zeventig financieel gesteund hebben.
Jacob Ter Veldhuis is een van de meest gewilde hedendaagse componisten in Europa. Meer dan duizend uitvoeringen van zijn composities vinden jaarlijks over de hele wereld plaats. In zijn composities vertelt hij verhalen over wat hem raakt, over het dagelijks leven van de straat, over het schuren tussen het aardse lijden en het streven naar geluk. Hij probeert zo het onzegbare uit te drukken. Hij maakt daarbij gebruik van geluid uit de werkelijkheid zoals dat via de massamedia tot ons komt. Meer dan vijftig jaar is hij intussen verslingerd aan muziek. Ter Veldhuis werd als kleuter diep geraakt door een draaiorgel dat voorbij kwam toen hij in de tuin stond. Het geluid ontroert hem nog steeds. Muziek is voor hem van levensbelang. Als kunstenaar put hij veel energie en troost uit het componeren. Ik heb geen psychiater nodig. Vanaf zijn puberteit speelde hij in rockbandjes in Winschoten, maar ook bij de toen nog onbekende Herman Brood. Daarnaast studeerde hij klassieke compositie en elektronische muziek aan het conservatorium in Groningen. Hij is nog geen dertig wanneer hij zijn eerste prijs binnensleept voor een compositie. Al snel wordt hij tot de Nederlandse avantgarde gerekend en is hij succesvol, maar dit etiket benauwt hem. Hij gaat op zoek naar zijn eigen geluid en ontwikkelt een eigen taal. Het betekent componeren met de oren in plaats vanuit concepten. Veldhuis: 'Ieder stuk is een soort landschap dat ik nog niet ken. Ik probeer m'n weg erin te vinden. Dat is ploeteren om te zien waar de noten naartoe willen'. Op dit moment verkeert hij in een stille, contemplatieve fase. Hoe nu verder? Een mooi moment voor een goed gesprek. We zijn te gast bij componist Jacob ter Veldhuis, alias JacobTV.
Sarah Marijnissen praat met beeldend kunstenaar en gelauwerd fotograaf Michel Szulc Krzyzanowski over de vragen die hem in zijn werk het meest bezighouden: 'wie ben ik?' en 'wat kom ik hier doen?' Het is een persoonlijk proces dat hij vertaalt naar abstracte, conceptuele foto's maar ook naar sociale fotoprojecten, die allemaal in dienst staan van het verlangen een compleet mens te zijn. Michel groeit op in een liefdeloos gezin in een sfeer van onveiligheid. In de grote tuin om het huis ontdekt hij schoonheid en harmonie en raakt hij gefascineerd in het medium fotografie. Michel en zijn camera zijn sindsdien onafscheidelijk. Onderzoekend en onbevangen vindt hij antwoorden op 'wie ben ik', 'wat zijn mijn wortels' en 'waar sta ik in het leven'? Een zoektocht die nog voortduurt en hem naar steeds grotere en vrijere landschappen voert. Na de kunstacademie boekt hij snel succes met zijn fotoreeksen. De kunstwereld bevalt hem echter niet, waarop hij focus en stilte zoekt om van daaruit het leven te bevragen en deze vorm te geven. Inmiddels heeft hij veel bekendheid verworven met zijn fotoboeken 'Henny', een uniek fotoproject waarin hij over verschillende decennia laat zien hoe de leefwereld van hoofdpersoon Henny verandert, maar ook hoe de samenleving reageert op kwetsbare personen die met problematiek als ADHD en verslaving worstelen. De laatste vijftien jaar leeft hij vooral vanuit een camper en reist hij met zo min mogelijk spullen de wereld rond, het liefst naar uitgestrekte, verlaten plekken, zonder plan of idee. Gewoon zien wat er ter plekke gebeurt. Kan Michel Szulc Krzyzanowski zich een leven zonder camera voorstellen? Speciaal voor Een Andere Kijk is hij vanuit Mexico overgevlogen.
Wat doet de zee met een mens? Het woord dukkha wordt in het boeddhisme vaak gebruikt als lijden, maar het is letterlijk vertaald 'de aanlopende wagenas'. Het is het gevoel dat ons leven piept en knarst, terwijl het bij de buren allemaal soepel lijkt te lopen. De film volgt een aantal mensen die dukkha actief te lijf gaan. Het hele jaar door zwemmen ze in de zee bij Scheveningen. In de winter wordt de koude getrotseerd, het schokeffect heeft een helende werking op lichaam en geest. De ervaringen van deze koudwaterzwemmers worden afgewisseld met scènes van argeloze flaneurs op de boulevard, surfers op de branding, vissers, verliefde stellen, een eenling die mediteert of vergezichten vanuit het reuzenrad. Bewust of onbewust zoekt ieder op zijn of haar manier troost bij de zee. De oneindigheid van de zee kan ook aanzetten tot bezinning op de ultieme dukkha - de angst voor dood. Alleen die confrontatie aandurven werkt al helend.
Film over de diepe kloof tussen vader en zoon in een Buthaans gezin, waar de tegengestelde verlangens van twee generaties met elkaar botsen. In een afgelegen dorp in de Himalaya draagt de vader volgens een eeuwenlange familietraditie de zorg voor een boeddhistische tempel. De vader wil deze familietraditie voortzetten en de zorg van het klooster aan zijn zoon Gyembo overdragen, maar zijn zoon Gyembo heeft het daar moeilijk mee. Hij houdt van voetbal, zijn smartphone en is nieuwsgierig naar meisjes. Zijn vader wil dat hij een gedegen boeddhistische opleiding gaat volgen in een jongensklooster, maar het celibaat trekt Gyembo niet aan. De vader geeft zich niet gewonnen en probeert zijn zoon te overtuigen van de voordelen om monnik te worden. Zo zou het goed voor zijn karma en dat van de familie zijn. Maar wat de vader wellicht nog sterker drijft is dat als hij geen opvolger levert, de tempel in handen van anderen komt, waarmee de sociale status van het gezin verloren zou gaan. Een lastige keuze voor Gyembo die klem zit tussen gehoor geven aan het verlangen van zijn vader of zijn zus Tashi die hem aanmoedigt zijn hart te volgen.
Filmmaakster Babeth VanLoo gaat op zoek naar antwoorden op vragen over de mensenrechten die onder druk staan in het huidige politieke klimaat van Amerika. Hoe kan het boeddhisme een bijdrage leveren aan de oplossing van de enorme identiteitscrisis waarin het land nu verkeert?
